Algemeen
Bij de rechtmatigheidscontrole vormt het begrotingscriterium een belangrijk toetsingscriterium. In de toelichting op het Besluit accountantscontrole decentrale overheden (Bado) wordt de begrotingsrechtmatigheid als volgt omschreven:
“Financiële beheershandelingen die ten grondslag liggen aan de baten en lasten, alsmede de balansposten, dienen tot stand te zijn gekomen binnen de grenzen van de geautoriseerde begroting en hiermee samenhangende programma’s (begrotingscriterium). In de begroting zijn de maxima voor de lasten vermeld die door de Raad zijn vastgesteld. Dit houdt in dat de financiële beheershandelingen dienen te passen binnen de begroting, waarbij het juiste programma, de toereikendheid van het begrotingsbedrag, evenals het begrotingsjaar van belang zijn.”
Binnen dit kader zijn een aantal verschillende begrotingsoverschrijdingen te onderscheiden. Bij de toetsing van begrotingsafwijkingen kunnen, volgens de commissie BBV, ten minste de volgende “soorten” begrotingsafwijkingen worden onderkend:
volgnr | Beschrijving soort onrechtmatigheid | Telt mee voor het oordeel? | |
|---|---|---|---|
1 | Kostenoverschrijdingen die geheel of grotendeels worden gecompenseerd door direct gerelateerde opbrengsten | Nee | |
2 | Kostenoverschrijdingen bij open einde (subsidie)regelingen | Nee | |
3 | Kostenoverschrijdingen die worden gecompenseerd door extra inkomsten die niet direct gerelateerd zijn | Ja | |
4 | Kostenoverschrijdingen die passen binnen het bestaande beleid, maar waarbij de accountant ondubbelzinnig vaststelt dat die ten onrechte niet tijdig zijn gesignaleerd | Ja | |
5 | Kostenoverschrijdingen inzake activiteiten die niet passen binnen het bestaande beleid en waarvoor tegen beter weten in geen voorstel tot begrotingswijziging is ingediend | Ja | |
6 | Kostenoverschrijdingen inzake activiteiten welke achteraf als onrechtmatig moeten worden beschouwd omdat dit bijvoorbeeld bij nader onderzoek van de subsidieverstrekker, belastingdienst of een toezichthouder blijkt | ||
a | Geconstateerd tijdens verantwoordingsjaar | Ja | |
b | Geconstateerd na verantwoordingsjaar | Nee | |
7 | Kostenoverschrijdingen op activeerbare activiteiten waarvan de gevolgen voornamelijk zichtbaar worden via hogere afschrijvings- en financieringslasten in het jaar zelf of pas in de volgende jaren | ||
a | Jaar van investeren | Ja | |
b | Afschrijvings- en financieringslasten in latere jaren | Nee | |
Bij de onderstaande programma’s is sprake van een overschrijding van de lasten ten opzichte van de geactualiseerde begroting. Lastenoverschrijdingen die op grond van het voorgaande als onrechtmatig moeten worden gekwalificeerd zijn in de analyse begrotingsoverschrijdingen toegelicht.
Analyse begrotingsoverschrijdingen
Aangezien een lastenoverschrijding op programmaniveau een saldo is van meerdere onderdelen binnen een programma, is het mogelijk dat de nadere uitsplitsing van de overschrijdingen kan leiden tot een hoger bedrag aan overschrijdingen dan het saldo van overschrijdingen op het programma. Op bepaalde programmaonderdelen zijn namelijk ook lagere lasten dan begroot gerealiseerd. Deze zijn in het kader van de beoordeling van de begrotingsrechtmatigheid buiten beschouwing gelaten. In onderstaande analyse is een ondergrens gehanteerd van € 50.000 ten opzichte van de actuele begroting.
Lasten overschrijding jaarstukken 2021 ten opzichte van begroot 2021 | Onrechtmatig, althans, telt, niet | Ter goedkeuring voorgelegd aan de Raad | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Programma: | 1 | 2 | 6b | 7b | 3 | 4 | 5 | 6a | 7a |
0. Bestuur en ondersteuning | 1.456 | ||||||||
Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien | 659 | ||||||||
Totaal overschrijdingen programma | 1.456 | 0 | 0 | 0 | 0 | 659 | 0 | 0 | 0 |
Investeringen: | |||||||||
Bereikbaarheid Stompwijk / Veenpoldersweg | 166 | ||||||||
Bereikbaarheid Stompwijk / VAT kosten | 140 | ||||||||
Totaal overschrijdingen kredieten | 0 | 0 | 0 | 306 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Totaal overschrijdingen | 1.456 | 0 | 0 | 306 | 0 | 659 | 0 | 0 | 0 |
Bedragen x € 1.000 | |||||||||
Toelichting uit de programma's:
Programma Bestuur en ondersteuning
Taakveld bestuur (€ 1.244.000 nadeel)
De lasten binnen taakveld bestuur zijn hoger dan geraamd. Dit is op hoofdlijn te verklaren doordat de regeling Algemene Pensioenwet Politieke Ambtsdragers (APPA), die tot en met 2021 in beheer was bij een externe partij, vanaf 2022 eigen beheer wordt uitgevoerd. De middelen die uit de kapitaalverzekering zijn vrijgevallen (zie ook baten bij dit taakveld) worden gestort in de voorziening toekomstige pensioenen wethouders. Dit leidt tot een incidenteel nadeel. In de begroting wordt structurele storting in de voorziening toekomstige pensioenen wethouders geraamd. Daarnaast zijn binnen dit taakveld een aantal kleinere voor- en nadelen.
De lasten in verband met het door ontwikkelen van de organisatie vallen lager uit. Er wordt voorgesteld om € 385.000 door te schuiven naar 2022.
Taakveld Beheer overige gebouwen en gronden (€ 200.000 nadeel)
De lasten binnen dit taakveld vallen per saldo hoger uit door een diversiteit aan kleinere posten waaronder hogere kosten aan uitbesteed onderhoud van gebouwen en installaties en hogere energielasten. Daarnaast zijn er binnen dit taakveld lasten geboekt voor de instandhouding van een gebouw dat als vervangende ruimte dient bij de verbouw of nieuwbouw van scholen. De raming hiervan staat in taakveld onderwijshuisvesting. Tegenover dit nadeel staat dus een voordeel in dat taakveld.
Restant bedrag zijn overige kleine verschillen die vallen onder de onrechtmatigheidstoets.
Algemene dekkingsmiddelen
Binnen het programma algemene dekkingsmiddelen wordt het saldo van de baten en lasten gesaldeerd weergegeven. Voor de rechtmatigheid wordt gekeken naar de lasten. Bij de lasten is een totale overschrijding van € 659.248. Deze overschrijding is op te delen in het taakveld overige baten en lasten, OZB woningen en treasury.
Taakveld Treasury (€ 321.000 nadeel)
Het nadeel op het taakveld wordt veroorzaakt doordat er door opgelopen vertragingen in de realisatie van grondexploitaties en investeringen minder rente aan andere taakvelden worden toegerekend. Daarnaast is er door een naheffing een nadeel op de belastingaangifte BTW compensatiefonds van de afgelopen jaren.
Taakveld Overige baten en lasten (€ 282.000 nadeel)
Het nadeel op taakveld Overige baten en lasten betreft een dotatie aan de voorziening dubieuze debiteuren. Daarnaast is er een nadeel op de verwachte toerekening van ambtelijke uren naar investeringen, grondexploitatie en projecten. Bij de begroting was niet duidelijk waar deze toerekening precies gerealiseerd zou worden. De realisatie heeft echter wel plaatsgevonden maar is gerealiseerd in taakveld overhead.
Taakveld OZB Woningen (€ 75.000 nadeel)
Deze overschrijding komt doordat belastingplichtigen bewaar kunnen aantekenen tegen de WOZ-waarde van hun woning. Als een bezwaar wordt toegekend, moeten wij daar op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht een kostenvergoeding voor betalen. Dit leidt tot een incidenteel nadeel.
Investeringen: Bereikbaarheid Stompwijk
Voor het totale project Bereikbaarheid Stompwijk is door de raad een krediet beschikbaar gesteld van € 29,0 miljoen. In de financiële administratie is dit krediet opgedeeld in diverse deelkredieten. Bij de deelkredieten Bereikbaarheid Stompwijk / Veenpolder en Bereikbaarheid Stompwijk / VAT kosten zijn de werkelijk uitgaven in 2021 hoger dan geraamd. Deze overschrijdingen op de deelkredieten worden opgevangen binnen de algemene post voor onvoorziene uitgaven voor dit project. Deze is geraamd op het deelkrediet Bereikbaarheid Stompwijk / Efficiencyresultaat.
Per saldo levert een en ander geen overschrijding op van het door de raad beschikbaar gestelde krediet van € 29,0 miljoen.