3.1 Economische ontwikkeling

De gemeente streeft ernaar een economisch vitale gemeente te zijn en te blijven. Hiertoe voert de gemeente binnen dit taakveld algemeen beleid ter versterking van de economische bedrijvigheid. Zo staat de Economische Agenda aan de basis van een sterkere lokale economie, betere dienstverlening aan ondernemers en een herkenbaar economisch profiel. Het gaat binnen dit taakveld om de uitvoering van de Economische Agenda, voortzetting van het project Huygenskwartier Voorburg, ontwikkeling van het winkelcentrum De Julianabaan en de inzet voor Leidschendam Centrum.
Er zijn enkele ontwikkelingen die naar verwachting grote invloed hebben op de lokale economie: het belang van voorzieningen en goede kwaliteit van de leefomgeving wordt steeds groter in een sterk verstedelijkte gemeente:

• Functies komen steeds meer samen in het centrum van een dorp of stad; dit worden de ontmoetingsplekken.
• Klantbehoeften variëren met de levensfasen en de veranderende demografie (meer 65-plussers, meer alleenstaanden, meer diversiteit). Dit biedt kansen voor nieuwe producten en dienstverlening.
• Een verregaande flexibilisering van de arbeidsmarkt en groei van het aantal ZZP’ers (van de circa 6.000 bedrijven in de gemeente zijn er bijna 4.000 ZZP’er) vraagt een herijkte kijk op integrale stedelijke ontwerpkeuzes voor onder meer voorzieningen, mobiliteit en werklocaties.
• Toenemende verstedelijking zorgt voor toenemende druk op schaarse ruimte. De grote vraag naar extra woningen kan ook gevolgen hebben voor de inzet van ruimte voor de economische functies en inrichting van het landschap.
• Aangescherpte milieuwetgeving en marktontwikkelingen in de agrarische sector zijn van invloed op de duurzame vitaliteit van een deel van de agrarische activiteit in Stompwijk.
• De sterke groei van het aandeel internetaankopen binnen de totale detailhandelsmarkt zorgt voor dynamiek in de markt voor winkelcentra. Grote steden met levendige centra met veel vertier en voorzieningen trekken steeds meer publiek en dat kan een uitdaging zijn voor kleine en middelgrote centra aan de randen van grote steden. Er liggen echter ook kansen. Dit dwingt tot keuzes op lokaal niveau.
• De gevolgen van de Covid19 pandemie laten zich nog niet in detail voorspellen maar landelijke analyses en prognoses lijken te duiden op een forse economische weerslag met gevolgen (faillissementen) voor vele ZZP’ers en mkb-bedrijven waaronder horeca en detailhandel en daarmee impact op vitaliteit van steden en dorpen.

Deze ontwikkelingen vormen de basis voor de speerpunten en activiteiten onder het hele programma Economie en hebben verbanden met onder andere het sociaal domein, veiligheid en bouwen en wonen.

Wat hebben wij daarvoor gedaan?

Ook 2021 stond voor een groot deel in het teken van de coronacrisis. Deze crisis heeft ook impact gehad op de acties binnen het taakveld economie. Een deel van de activiteiten stond in het teken van het beperken van gevolgen van de coronacrisis. De ondernemersfondsen en winkeliersverenigingen zijn (financieel) ondersteund en gefaciliteerd bij het voldoen aan de landelijke richtlijnen zoals de 1,5 meter norm en het voorkomen van ongewenste drukte in de winkelcentra. Daarnaast is ondersteund bij het herpositioneren van de centra tijdens en na corona. Bovendien zijn, net als in 2020, de tarieven van de reclamebelasting aangepast om de ondernemers financieel te ontlasten en zijn ruimere terrassen en winterterrassen mogelijk gemaakt. In 2021 diende een evaluatie alsmede een nieuwe draagvlakmeting plaats te vinden om zo een eventuele verlenging van de ondernemersfondsen in Leidschendam Centrum en Huygenskwartier mogelijk te maken. Gelet op de uitzonderlijke situatie door de coronapandemie en de enorme impact die dit heeft op ondernemers in de betreffende winkelgebieden, is in overleg met de besturen van de ondernemersfondsen besloten om de evaluatie en de draagvlakmeting een jaar uit te stellen.

In 2021 is de bouwsteen economie & bedrijvigheid opgesteld. De bouwsteen vormt input voor de omgevingsvisie. In deze bouwsteen wordt de economische ambitie tot 2030 geformuleerd. Concreet komt deze ambitie neer op het inzetten op 2.000 extra banen in de gemeente en via integrale gebiedsontwikkeling gemeente breed ten minste 5% van het toe te voegen bouwprogramma te reserveren voor niet-wonen functies.  

We hebben gerichte acties uitgevoerd om het vestigingsklimaat voor ondernemers in onze gemeente te versterken en werkgelegenheidsgroei te stimuleren. Dit hebben we gedaan door in te zetten op voldoende ruimte voor bedrijvigheid in diverse herontwikkelingsprojecten, ondernemers te faciliteren via accountmanagement en centrummanagement, de samenwerking tussen onderwijs & bedrijfsleven via het platform Economie, Onderwijs en Arbeidsmarkt verder te versterken door gerichte acties op te zetten en uit te voeren en de promotiecampagne LV Verrast op te starten om de bijzondere plekken in de gemeente onder de aandacht te brengen en hiermee de lokale ondernemers en de culturele sector te ondersteunen.  

In 2021 is er een feitelijke start gemaakt met de Retail Innovatie & Experience campus. Binnen deze publiek-private samenwerking, werken ondernemers, onderwijs en overheid samen aan vernieuwende en aantrekkelijke winkelgebieden met goed opgeleid personeel. In retail living labs werken, ontdekken, leren en experimenteren ondernemers en studenten gezamenlijk aan vraagstukken en uitdagingen van retailers in de gemeente Leidschendam-Voorburg.

Vooruitlopend op de eventuele gevolgen van de landelijke trends is er in opdracht van de gemeente in het Huygenskwartier een planvormende studie uitgevoerd naar het mogelijk compacter maken wanneer de noodzaak zich aandient. Vooralsnog geeft de actuele situatie geen aanleiding om uitvoering te geven aan deze studie. Ook voor de nabije toekomst wordt verwacht dat de beoogde relocatie van de supermarkt (plan Waaijer) met de bijbehorende realisatie van het woningbouwprogramma het Huygenskwartier voldoende impuls zullen geven als volwaardig kernwinkelgebied binnen het voorzieningenaanbod in onze gemeente.

De gemeente is actief in regionale samenwerkingsverbanden, zoals de MRDH en Businesspark Haaglanden. We hebben een woon-werkakkoord light afgesloten met provincie en gemeente Den Haag, Rijswijk en Delft. Door het sluiten van dit akkoord heeft Leidschendam-Voorburg zowel toestemming gekregen voor de geambieerde transformatie van Klein-Plaspoelpolder en Vliethaven, en hebben we samen met de andere publieke partners belangrijke stappen gezet naar het gericht versterken van de regionale economie in de Haagse regio. Besloten is namelijk om op basis van een eigen economisch profiel (voor de Haagse regio) te bepalen waar nog ruimte wordt geboden aan verschillende vormen van bedrijvigheid. De ruimte is erg schaars en betrokken partijen willen de ruimte die er nog is heel gericht gaan inzetten voor bedrijven die specifieke toegevoegde waarde voor de regio vertegenwoordigen. Begin 2022 zullen vervolgstappen worden vastgelegd in een aanvullend akkoord en een uitwerkingsagenda.

Samen met de Provincie Zuid-Holland bezoeken we bedrijven gevestigd op de bedrijventerreinen van Leidschendam-Voorburg, met als doel de samenwerking tussen de bedrijven te verbeteren en zo het ontstaan van gezamenlijke projecten te bevorderen, bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid of duurzaamheid.

We zetten in op de realisatie van werkruimte bij herontwikkelingsprojecten in de gemeente. Zo behartigen we de belangen van (toekomstige) ondernemers door in te zetten op voldoende werkruimte in de gebiedsontwikkeling Overgoo. In dit gebied wordt een transformatie op gang gebracht van kantorenlocatie naar een gebied met een goed evenwicht tussen diverse soorten van bedrijvigheid en woningen. Verder sturen we actief op de realisatie van betaalbare bedrijfsruimte voor kleinschalige bedrijvigheid.

Toelichting per speerpunt

Er zijn geen speerpunten voor dit taakveld

Verbonden partij(en)

Wat heeft het gekost?

De lasten betreffen de uitvoering van de Economische Agenda, ambtelijke inzet op economische ontwikkeling, bijdrage aan de MRDH in het kader van het economisch vestigingsklimaat en de aanpak Huygenskwartier.
De baten betreft voornamelijk de incidentele projectbijdrage van het project PPS Retail.